Hầu hết các tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người xuất hiện sau nhiều năm hoặc thậm chí hàng chục năm sau khi hút thuốc. Do đó, trong khi việc hút thuốc lá đang gia tăng trên toàn cầu thì các bệnh tật và tử vong liên quan đến hút thuốc lá vẫn chưa đạt đến đỉnh điểm.
Dưới đây mô tả thực trạng sức tàn phá của dịch hút thuốc lá, tình hình kiểm soát việc hút thuốc lá trên thế giới và sáu biện pháp để kiểm soát dịch này.
1. Mỗi năm, hút thuốc lá gây tử vong cho khoảng 6 triệu người.
Con số này bao gồm hơn 600.000 người không hút thuốc nhưng bị tử vong do hít khói thuốc lá thụ động. Họ tử vong do ung thư, bệnh tim, hen và một số bệnh khác. Con số tử vong sẽ tăng lên hơn 8 triệu người vào năm 2030. Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ của 6 trong số 8 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới.
2. Hơn 80% số ca tử vong do thuốc lá xảy ra ở các nước đang phát triển.
Nguy hiểm hơn, dịch hút thuốc lá đang chuyển sang các nước đang phát triển, nơi sẽ có hơn 80% trường hợp tử vong do thuốc lá trong một vài thập kỷ tới. Sự thay đổi này là do chiến lược tiếp thị của ngành công nghiệp thuốc lá toàn cầu nhắm đến đối tượng đích là thanh niên và người trưởng thành ở các nước đang phát triển. Ngoài ra, vì hầu hết phụ nữ hiện không hút thuốc lá nên ngành công nghiệp thuốc lá muốn vươn tới đối tượng này một cách mạnh mẽ để chiếm thị trường có nhiều tiềm năng này.
3. Có thể phòng ngừa đại dịch hút thuốc lá.
Đại dịch hút thuốc lá do con người gây ra và hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Tuy nhiên, chỉ có dưới 10% dân số thế giới ở quốc gia có thực thi các chính sách quan trọng nhằm làm giảm đáng kể việc sử dụng thuốc lá để bảo vệ hoàn toàn cho người dân.
4. 6 chính sách làm giảm dịch hút thuốc lá.
Sáu chính sách hiệu quả nhất có thể hạn chế dịch hút thuốc lá được nêu trong chiến lược MPOWER (Monitoring, Protecting, Offering, Warning, Enforcing, Raising) của Tổ chức Y tế Thế giới, đó là:
- Giám sát việc hút thuốc lá và phòng ngừa.
- Bảo vệ người dân khỏi khói thuốc.
- Đưa ra những hỗ trợ giúp cai nghiện thuốc lá.
- Cảnh báo người dân về tác hại của thuốc lá.
- Thực hiện cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ của các công ty thuốc lá.
- Tăng thuế các sản phẩm thuốc lá.
5. Chính sách MPOWER 1: Giám sát việc hút thuốc lá và phòng ngừa.
Tăng cường đánh giá việc hút thuốc lá và những tác động của nó phải. Hiện tại, một nửa các nước trên thế giới, trong đó có hơn 2/3 là ở các nước đang phát triển, thậm chí không có dữ liệu tối thiểu về việc hút thuốc lá ở thanh niên và người trưởng thành.
6. Chính sách MPOWER 2: Bảo vệ người dân khỏi khói thuốc.
Hơn một nửa các quốc gia trên thế giới, với dân số chiếm gần 2/3 dân số thế giới được phép hút thuốc lá trong các cơ quan nhà nước, nơi làm việc và các môi trường trong nhà khác. Chính sách không khói thuốc ở nơi làm việc của một vài quốc gia công nghiệp đã làm giảm trung bình 29% tổng lượng tiêu thụ thuốc lá của nhân viên.
7. Chính sách MPOWER 3: Đưa ra những hỗ trợ giúp cai nghiện thuốc lá.
Trong số những người hút thuốc lá biết được tác hại của nó thì có tới 3/4 số này muốn bỏ thuốc. Các dịch vụ toàn diện giúp cai nghiện thuốc lá chỉ đáp ứng được cho 5% dân số thế giới. Người hút thuốc rất khó tự bỏ thuốc. Hầu hết người hút thuốc lá có thể bỏ thuốc nhờ sự giúp đỡ và hỗ trợ để vượt qua cơn nghiện. Hệ thống chăm sóc sức khỏe của quốc gia chịu trách nhiệm chính trong việc điều trị cai nghiện thuốc lá.
8. Chính sách MPOWER 4: Cảnh báo cho người dân về tác hại của thuốc lá.
Các cảnh báo bằng hình ảnh trên bao thuốc lá có thể ngăn chặn việc hút thuốc lá nhưng mới chỉ có 15 nước, (tương đương 6% dân số thế giới) có đưa các cảnh báo bằng hình ảnh chiếm 30% diện tích bề mặt chính của bao thuốc.
Hơn 40% dân số thế giới sống ở các quốc gia không cấm sử dụng các thuật ngữ gây hiểu nhầm và lừa bịp như “Nhẹ”, “Ít hắc ín”, không thuật ngữ nào thể hiện chính xác việc giảm nguy cơ đối với sức khỏe.
9. Chính sách MPOWER 5: Cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ của các công ty thuốc lá.
Khoảng một nửa số trẻ em trên thế giới sống ở các quốc gia không có quy định cấm phân phát thuốc lá miễn phí. Các nghiên cứu cấp quốc gia trước và sau cấm quảng cáo thuốc lá cho thấy lượng tiêu thụ thuốc lá giảm đến 16% sau khi cấm.
10 . Chính sách MPOWER 6: Tăng thuế các sản phẩm thuốc lá.
Thông thường, tăng thuế thuốc lá lên 10% thì lượng tiêu thụ thuốc lá giảm 4% ở các nước có thu nhập cao và khoảng 8% ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Tăng 70%giá thuốc lá có thể ngăn chặn được 1/4 số tử vong do thuốc lá ở những người đang hút thuốc lá.